مفهوم عقد و قرارداد – تفاوت عقد و قرارداد چیست؟
در دنیای پیچیده روابط حقوقی، عقد و قرارداد دو اصطلاح کلیدی هستند که اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند. با این حال، بین این دو مفهوم تمایزاتی ظریف اما مهم وجود دارد که درک آنها برای هر کسی که با مسائل حقوقی سروکار دارد ضروری است.
تعریف عقد
عقد در اصطلاح حقوقی به توافق دو یا چند نفر بر ایجاد یک تعهد یا تعهدات حقوقی اطلاق می شود. این تعهدات می توانند شامل انتقال مالکیت، انجام فعل یا ترک فعل باشند.
عقد برای شکل گیری به دو رکن اساسی نیاز دارد:
- ایجاب: ایجاب به معنای اراده یک طرف برای ایجاد تعهد است.
- قبول: قبول به معنای رضایت طرف دیگر به ایجاب و ایجاد تعهد است.
ایجاب و قبول می توانند به طور شفاهی یا کتبی انجام شوند.
تعریف قرارداد
قرارداد نیز به توافق دو یا چند نفر بر سر ایجاد تعهدات حقوقی اطلاق می شود. با این حال، قرارداد مفهومی عام تر از عقد است و شامل توافقاتی می شود که الزاماً واجد شرایط و ارکان عقد نباشند.
به عبارت دیگر، تمام عقود، قرارداد هستند، اما همه ی قراردادها عقد نیستند.
تفاوت های عقد و قرارداد
تفاوت های اصلی بین عقد و قرارداد عبارتند از:
- ارکان: عقد برای شکل گیری به ایجاب و قبول نیاز دارد، در حالی که قرارداد ممکن است ارکان دیگری مانند اهلیت طرفین، موضوع و شرایط اساسی معامله را نیز شامل شود.
- شکل: عقد در برخی موارد باید به صورت کتبی باشد، در حالی که قرارداد می تواند به صورت شفاهی یا کتبی منعقد شود.
- اعتبار: عقد از نظر قانونی لازم الاجرا است و طرفین نمی
- توانند به طور یک طرفه از آن فسخ کنند، در حالی که قرارداد ممکن است لازم یا جایز باشد و طرفین در برخی موارد می توانند آن را فسخ کنند.
- ثبت: عقد در برخی موارد باید به ثبت برسد، در حالی که قرارداد به طور کلی نیازی به ثبت ندارد.
مصادیق عقد و قرارداد
برخی از مصادیق عقد عبارتند از:
- بیع (خرید و فروش): توافق بر انتقال مالکیت یک کالا یا دارایی از یک شخص به شخص دیگر در قبال پرداخت ثمن.
- اجاره: توافق بر واگذاری موقت منافع یک مال یا دارایی از یک شخص به شخص دیگر در قبال پرداخت اجاره بها.
- نکاح (ازدواج): توافق دو شخص بر ایجاد رابطه زوجیت و تشکیل خانواده.
- صلح: توافق دو یا چند نفر بر رفع اختلاف و منازعه بین خود.
برخی از مصادیق قرارداد عبارتند از:
- مضاربه: توافقی بین دو نفر که به موجب آن یکی از طرفین (عامل) سرمایه ای را از طرف دیگر (مضارب) دریافت می کند و با آن به تجارت می پردازد و سود حاصل بین طرفین تقسیم می شود.
- وکالت: توافقی بین دو نفر که به موجب آن یکی از طرفین (موکل) به دیگری (وکیل) اختیار می دهد تا در امور او وکالت کند.
- شراکت: توافقی بین دو یا چند نفر که به موجب آن برای انجام یک فعالیت اقتصادی با یکدیگر مشارکت می کنند و سود و زیان حاصل بین آنها تقسیم می شود.
نتیجه گیری
درک تفاوت های ظریف بین عقد و قرارداد برای هر کسی که با مسائل حقوقی سروکار دارد ضروری است. این امر به شما کمک می کند تا حقوق و تعهدات خود را در معاملات و توافقات مختلف به درستی بشناسید و از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کنید.
توصیه می شود در صورت نیاز به مشاوره در خصوص عقد و قرارداد،می توانید با کارشناسان مجرب دفتر ما تماس بگیرید.
