قانون صدور چک
چک به عنوان یکی از ابزارهای مهم پرداخت در معاملات، نقشی کلیدی در نظام اقتصادی ایفا می‌کند. با توجه به اهمیت این موضوع، قانون صدور چک در ایران به منظور ساماندهی صدور و وصول چک و حفظ حقوق صادرکننده و دارنده چک وضع شده است. در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع این قانون، از جمله انواع چک، شرایط صدور، ضمانت‌های مرتبط، حقوق و تکالیف صادرکننده و دارنده، و مجازات‌های چک برگشتی بپردازیم.
انواع چک
طبق ماده ۱ قانون صدور چک، در حال حاضر چهار نوع چک در ایران وجود دارد:
- چک عادی: متداول‌ترین نوع چک است که توسط اشخاص عهده بانک‌های خود به حساب جاری خود صادر می‌شود.
- چک تایید شده: چکی است که توسط اشخاص عهده بانک‌های خود به حساب جاری خود صادر و توسط بانک محال‌علیه پرداخت وجه آن تأیید می‌شود.
- چک تضمین شده: توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود.
- چک مسافرتی: توسط بانک صادر و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می‌گردد.
شرایط صدور چک چیست؟
برای صدور چک، علاوه بر داشتن حساب جاری در بانک، رعایت شرایط زیر نیز ضروری است:
- چک باید به تاریخ روز صادر شود.
- مبلغ چک باید به طور خوانا و واضح درج شود.
- امضای صادرکننده در ذیل چک باید مطابق با نمونه امضای ثبت شده در بانک باشد.
ضمانت‌های مرتبط با چک
برای تضمین بیشتر پرداخت وجه چک، در قانون صدور چک ضمانت‌هایی نیز پیش‌بینی شده است:
- مسئولیت تضامنی صادرکننده، ظهرنویس و گواهان: در صورت برگشت چک، دارنده چک می‌تواند برای وصول وجه به هر یک از این افراد مراجعه کند.
- ضمانت و وثیقه: صادرکننده می‌تواند برای تضمین پرداخت وجه چک، مال یا وثیقه‌ای را به بانک یا دارنده چک ارائه دهد.
حقوق و تکالیف صادرکننده چک
- صدور چک به تاریخ روز و با امضای معتبر
- تامین موجودی کافی در حساب بانکی برای پرداخت وجه چک در زمان ارائه به بانک
- رعایت قوانین و مقررات مربوط به صدور چک
- در صورت برگشت چک، صادرکننده مکلف به پرداخت وجه چک و خسارات قانونی آن به دارنده چک می‌باشد.
حقوق و تکالیف دارنده چک
- ارائه چک به بانک برای وصول وجه در تاریخ مقرر
- در صورت برگشت چک، پیگیری حقوق قانونی خود از طریق مراجع قضایی
- اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک
مجازات‌های چک برگشتی چیست؟
طبق قانون صدور چک، صادرکننده چک برگشتی با مجازات‌های متعددی از جمله موارد ذیل روبرو خواهد شد:
- محرومیت از خدمات بانکی
- ممنوعیت خروج از کشور
- ضبط اموال
- مجازات حبس
نکات پایانی
- قانون صدور چک در طول سالیان اخیر با اصلاحاتی روبرو بوده است. برای آگاهی از آخرین تغییرات این قانون، به مراجع قانونی و یا وب سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مراجعه نمایید.
- در هنگام صدور چک، نهایت دقت را به کار ببرید و از صدور چک بدون پشتوانه خودداری کنید.
- در صورت دریافت چک، برای وصول وجه آن در تاریخ مقرر به بانک مراجعه نمایید.
- در صورت برگشت چک، با حفظ آرامش و با اتکا به قانون، حقوق خود را از طریق مراجع قانونی پیگیری نمایید.
با رعایت این نکات و آگاهی از قوانین مربوط به چک، می‌توانید از بروز مشکلات و چالش‌های حقوقی در این زمینه پیشگیری کنید.
