سند رهني چيست؟
سند رهني يك سند حقوقي است كه براي تضمين وام يا بدهي استفاده مي شود. در اين سند، مالك ملك (راهن) حقوق مالكيت خود را به بانك يا هر شخص حقيقي يا حقوقي رهن بگير (مرتهن) به عنوان تضمين براي بازپرداخت وام و يا بدهي واگذار مي كند. سند رهني شامل اطلاعاتي مانند نام راهن(رهن دار) و مرتهن (رهن بگير)، توضيحات در مورد ملك مورد رهن،مبلغ وام،نرخ بهره،شرايط بازپرداخت و ديگر مقررات و شرايط قرار داد است. با امضاي سند رهني، راهن حقوق مالكيت خود را به موقعيتي قابل اجرا تبديل مي كند و در صورت عدم پرداخت وام يا بدهي، مرتهن حق دارد ملك را به فروش برساند و مطالبات خود را از محصول فروش پرداخت كند.
رهن دهنده را (راهن)، رهن گيرنده را (مرتهن) و مالي كه به وثيقه گذاشته مي شود عين (مرهونه) ناميده مي شود. عقد رهن نسبت به مرتهن جايز و نسبت به راهن لازم است، بدين معنا كه مرتهن هر موقع خواست به تنهايي مي تواند قرار داد رهن را فسخ نمايد ولي راهن تا بازپرداخت اين به تنهايي حق فسخ قرار داد را ندارد.
انواع سند رهني چيست؟
انواع سند رهني ممكن است به تناسب نوع ملك و شرايط قرارداد متفاوت باشد.برخي از انواع رايج سند رهني عبارتند از :
1- سند رهني ملك مسكوني: اين نوع سند رهني براي براي تضمين وام هاي مسكن استفاده مي شود.معمولا براي خريد يا ساخت يك خانه يا آپارتمان استفاده مي شود.
2- سند رهني ملك تجاري: اين نوع سند رهني براي تضمين وام هاي مرتبط با املاك تجاري مانند:فروشگاه ها،دفاتر،ساختمان هاي اداري و غيره استفاده مي شود.
3- سند رهني خودرو: اين نوع سند رهني براي تضمين وام هاي خودرو استفاده مي شود.در اين حالت،مالك خودرو حقوق مالكيت خود را به بانك يا هر شخص حقيقي يا حقوقي واگذار مي كند تا وام را تضمين كند.
4- سند رهني زمين: اين نوع سند رهني براي تضمين وام هاي مرتبط با زمين استفاده مي شود.مثلا براي پروژه هاي ساخت و ساز يا توسعه
5- سند رهني صنعتي: اين نوع سند رهني براي تضمين وام هاي مرتبط با املاك صنعتي مانند:كارخانه ها،انبارها،كارگاه هاو… استفاده مي شود.
اسناد رهني در دفاتر اسناد رسمي (دفتر خانه) تنظيم مي شود و در صورت تخلف راهن ، مرتهن مي توانند نسبت به تقاضاي اجرائيه اقدام نمايد در اينصورت دفترخانه نسبت به صدور اجرائيه اقدام و دستور فروش و اجراي مفاد سند را به اجراي ثبت صادر نمايد
